Δημοσιεύτηκε στο Capital.gr
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 86 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της ΤτΕ η οποία το 1928 αντικατέστησε την Εθνική Τράπεζα ως την τράπεζα με δικαίωμα έκδοσης τραπεζογραμματίων. Από τότε η ΤτΕ παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της οικονομίας. Για μια περίοδο που ακολούθησε την εισαγωγή του Ευρώ και την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πολλοί ήταν αυτοί που προέβλεψαν το τέλος της ΤτΕ ή την σταδιακή μείωση του ρόλου και της σημασία της.
Οι προβλέψεις αυτές αποδείχτηκαν τελείως λάθος. Η πρόσφατη διεθνής κρίση αλλά και η ελληνική χρεοκοπία και τραπεζική κρίση ανέδειξε το σημαντικότατο ρόλο της ΤτΕ σε συνδυασμό με αυτό της ΕΚΤ.
Η ΤτΕ μπορεί να μην έχει πλέον το αποκλειστικό εκδοτικό δικαίωμα τραπεζογραμματίων όμως οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες τις είναι πολύ μεγαλύτερες. Εκτός του ότι είναι ισότιμο μέλος της ΕΚΤ που καθορίζει την νομισματική πολιτική όλης της Ευρωζώνης, ασκεί εποπτικό έλεγχο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αλλά και στις ασφαλιστικές εταιρείες. Ελέγχει τα κεφάλαια αλλά και το ρίσκο των τραπεζών και πρόσφατα ο ρόλος της στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ήταν καθοριστικός. Στο μέλλον, και με την τραπεζική ένωση προ των πυλών, ενδέχεται να κλιθεί να κρίνει ποια τράπεζα θα επιβιώσει και ποια όχι.
Η θέση λοιπόν του διοικητή της ΤτΕ δεν είναι ούτε κοσμητική ούτε απλά μια θέση στο δημόσιο. Πολλές φορές η θέσει αναδεικνύει και καθορίζει την προσωπικότητα και άλλες φορές η προσωπικότητα του ατόμου αναδεικνύει και εξυψώνει την θέση. Στην ΤτΕ είναι συνδυασμός, έχουμε και τα δύο. Προσωπικότητες όπως ο Εμ.Τσουδερός και Ξεν. Ζολώτας και πιο πρόσφατα ο Λουκάς Παπαδήμος, κλήθηκαν να υπηρετήσουν την χώρα από την θέση του πρωθυπουργού στις πιο δύσκολες στιγμές της (Κατοχή, Οικουμενική κυβέρνηση, 2012).
Είναι προφανές λοιπόν πως ο διοικητής της ΤτΕ πρέπει να επιλέγεται όχι μόνο με αυστηρά κριτήρια αλλά και με διαφανείς και αδιάβλητες διαδικασίες. Δεν πρέπει να είναι ούτε πεδίο κομματικής συμφωνίας αλλά ούτε και το ξεπλήρωμα αδιαφανών κομματικών υποσχέσεων. Επίσης καλό θα ήταν να μην υπάρχουν έστω και υποψίες χειραγώγησης ή εξάρτησης από εγχώρια τραπεζικά συμφέροντα.
Για αυτό και η πρόταση του καθηγητή Ηλία Παπαιωάννου που υιοθετήθηκε από τον Σταύρο Θεοδωράκη που ηγείται του Ποταμιού είναι η μόνη σωστή.
Το Ποτάμι ζήτησε διεθνή διαγωνισμό και την σύσταση επιτροπής αξιολόγησης από ανθρώπους όπως ο νομπελίστας κ.Πισσαρίδης. Οικονομολόγοι διεθνούς εμβέλειας και κύρους αλλά και τραπεζικοί με διεθνή και επιτυχημένη καριέρα υπάρχουν. Είναι καιρός η Ελλάδα να αξιολογήσει και να χρησιμοποιήσει το πλούτο των ανθρώπων της και να ξεφύγει από τις πελατειακές λογικές που μας έφεραν στην χρεοκοπία. Ο κ. Θεοδωράκης του Ποταμιού το κατάλαβε και το τόλμησε. Ελπίζουμε η πρόταση του κ. Στ. Θεοδωράκη να έχει την ανταπόκριση που της αξίζει και ο πρωθυπουργός και ο υπουργός οικονομικών να την υιοθετήσουν.
Αν θέλουμε να επουλώσουμε τις πληγές από την κρίση πρέπει να θεσμοθετήσουμε υπερκομματικές διαδικασίες, ιδίως σε τομείς και θέσεις νευραλγικής σημασίας. Το παράδειγμα του εκπροσώπου της Ελλάδος στην Παγκόσμια Τράπεζα δεν πρέπει να επαναληφθεί. Η αξιοπιστία και η υπερηφάνεια θέλουν τόλμη για να κατακτηθούν. Κύριε Πρωθυπουργέ τολμήστε.
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 86 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της ΤτΕ η οποία το 1928 αντικατέστησε την Εθνική Τράπεζα ως την τράπεζα με δικαίωμα έκδοσης τραπεζογραμματίων. Από τότε η ΤτΕ παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της οικονομίας. Για μια περίοδο που ακολούθησε την εισαγωγή του Ευρώ και την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πολλοί ήταν αυτοί που προέβλεψαν το τέλος της ΤτΕ ή την σταδιακή μείωση του ρόλου και της σημασία της.
Οι προβλέψεις αυτές αποδείχτηκαν τελείως λάθος. Η πρόσφατη διεθνής κρίση αλλά και η ελληνική χρεοκοπία και τραπεζική κρίση ανέδειξε το σημαντικότατο ρόλο της ΤτΕ σε συνδυασμό με αυτό της ΕΚΤ.
Η ΤτΕ μπορεί να μην έχει πλέον το αποκλειστικό εκδοτικό δικαίωμα τραπεζογραμματίων όμως οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες τις είναι πολύ μεγαλύτερες. Εκτός του ότι είναι ισότιμο μέλος της ΕΚΤ που καθορίζει την νομισματική πολιτική όλης της Ευρωζώνης, ασκεί εποπτικό έλεγχο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αλλά και στις ασφαλιστικές εταιρείες. Ελέγχει τα κεφάλαια αλλά και το ρίσκο των τραπεζών και πρόσφατα ο ρόλος της στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ήταν καθοριστικός. Στο μέλλον, και με την τραπεζική ένωση προ των πυλών, ενδέχεται να κλιθεί να κρίνει ποια τράπεζα θα επιβιώσει και ποια όχι.
Η θέση λοιπόν του διοικητή της ΤτΕ δεν είναι ούτε κοσμητική ούτε απλά μια θέση στο δημόσιο. Πολλές φορές η θέσει αναδεικνύει και καθορίζει την προσωπικότητα και άλλες φορές η προσωπικότητα του ατόμου αναδεικνύει και εξυψώνει την θέση. Στην ΤτΕ είναι συνδυασμός, έχουμε και τα δύο. Προσωπικότητες όπως ο Εμ.Τσουδερός και Ξεν. Ζολώτας και πιο πρόσφατα ο Λουκάς Παπαδήμος, κλήθηκαν να υπηρετήσουν την χώρα από την θέση του πρωθυπουργού στις πιο δύσκολες στιγμές της (Κατοχή, Οικουμενική κυβέρνηση, 2012).
Είναι προφανές λοιπόν πως ο διοικητής της ΤτΕ πρέπει να επιλέγεται όχι μόνο με αυστηρά κριτήρια αλλά και με διαφανείς και αδιάβλητες διαδικασίες. Δεν πρέπει να είναι ούτε πεδίο κομματικής συμφωνίας αλλά ούτε και το ξεπλήρωμα αδιαφανών κομματικών υποσχέσεων. Επίσης καλό θα ήταν να μην υπάρχουν έστω και υποψίες χειραγώγησης ή εξάρτησης από εγχώρια τραπεζικά συμφέροντα.
Για αυτό και η πρόταση του καθηγητή Ηλία Παπαιωάννου που υιοθετήθηκε από τον Σταύρο Θεοδωράκη που ηγείται του Ποταμιού είναι η μόνη σωστή.
Το Ποτάμι ζήτησε διεθνή διαγωνισμό και την σύσταση επιτροπής αξιολόγησης από ανθρώπους όπως ο νομπελίστας κ.Πισσαρίδης. Οικονομολόγοι διεθνούς εμβέλειας και κύρους αλλά και τραπεζικοί με διεθνή και επιτυχημένη καριέρα υπάρχουν. Είναι καιρός η Ελλάδα να αξιολογήσει και να χρησιμοποιήσει το πλούτο των ανθρώπων της και να ξεφύγει από τις πελατειακές λογικές που μας έφεραν στην χρεοκοπία. Ο κ. Θεοδωράκης του Ποταμιού το κατάλαβε και το τόλμησε. Ελπίζουμε η πρόταση του κ. Στ. Θεοδωράκη να έχει την ανταπόκριση που της αξίζει και ο πρωθυπουργός και ο υπουργός οικονομικών να την υιοθετήσουν.
Αν θέλουμε να επουλώσουμε τις πληγές από την κρίση πρέπει να θεσμοθετήσουμε υπερκομματικές διαδικασίες, ιδίως σε τομείς και θέσεις νευραλγικής σημασίας. Το παράδειγμα του εκπροσώπου της Ελλάδος στην Παγκόσμια Τράπεζα δεν πρέπει να επαναληφθεί. Η αξιοπιστία και η υπερηφάνεια θέλουν τόλμη για να κατακτηθούν. Κύριε Πρωθυπουργέ τολμήστε.
